گزارش كارآموزي در شبديز زرين (پمپ هاي هيدروليكي)
دسته بندي :
فنی و مهندسی »
برق، الکترونیک، مخابرات
گزارش كارآموزي در شبديز زرين (پمپ هاي هيدروليكي) در 37 صفحه ورد قابل ويرايش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
انواع پمپ هاي هيدروليك 1
عيب يابي پمپ ها 9
عيب يابي و تعمير نگهداري 14
تشخيص خرابي - علل اثرات نقص فني 15
عيب يابي سيستم هاي پنوماتيك 18
مشكلات سيستم هاي هيدروليك 19
نقص فني در اثر آلودگي 22
مراقبت از سيستمهاي پنوماتيكي 15
نقش هئيت اجرايي بهداشت و ايمني 26
وظايف كارفرمايان 27
وظايف كاركنان 28
جنبه هاي آئين نامه ها 29
انواع پرسها 34
پرسهاي مكانيكي و طبقه بندي آنها 38
وسايل فرمان و حركت 40
كلاج ها 41
تنظيم ارتفاع ضربه زن 43
بالشتكهاي الاستيك 44
حفاظت كننده ها 45
پرسهاي هيدروليك و طرز كار انها 46
برشكاري به وسيله پرس 48
انواع مختلف قالبها يا ابزار هاي برش 48
فرم دادن به وسيله پرس 52
ابزارهاي فرمكاري 55
ابزارهاي مورد استفاده براي جمع كردن 59
ابزارهاي مركب برش و فرم كاري با ورق گير 60
انواع پمپ هاي هيدروليكي
پمپ هايي كه در هيدروليك روغني كاربرد دارند به 3 گروه اصلي زير تقسيم مي شوند :
- پمپ هاي چرخ دنده اي
- پمپ هاي پره اي
- پمپ هاي پيستوني
پمپ هاي چرخ دنده اي شامل دو چرخ دنده مي باشند . اين چرخ دنده ها با همديگر جفت شده و زماني كه يكي از آنها توسط عاملي به گردش در مي آيد ، ديگري را نيز مي گرداند . اين پمپ از نوع جابجايي مثبت بوده و ميزان دبي آنها را مي توان با تغيير سرعت گردش محور محرك تغيير داد . دبي يا بازدهي اين پمپ ها عمدتاً به دقت و تماس مناسب سطوح دنده هاي درگير (آب بندي سطوح دنده ها) بستگي دارد .
پمپ هاي دنده اي را مي توان به انواع مختلف تقسيم كرد .
الف : پمپ هاي چرخ دنده اي ساده
فشار تئوريك در پمپ هاي چرخ دنده اي ثابت در نظر گرفته مي شود . منظور از فشار تئوريك اين است كه در عمل در اكثر پمپ هاي چرخ دنده اي امكان بروز نشت داخلي روغن و لغزش سطوح دنده ها وجود داشته كه اين خود موجب كاهش فشار مي گردد . بدين ترتيب بازده اين قبيل پمپ ها مي تواند تا 5 در صد كاهش يابد . متداول ترين اين پمپ ها متشكل از يك چرخ دنده است كه مطابق شكل (1 )درون يك محفظه جاوي دريچه ورود و خروج روغن قرار مي گيرند . يكي از چرخ دنده ها متصل به شافت محرك مي باشد . با چرخش چرخ دنده اول در جهتي كه در شكل مشخص شده است حركت چرخ دنده دوم در خلاف جهت آن امكان پذير مي گردد . محفظه مكش به مخزن روغن متصل است . چرخش چرخ دنده ها باعث ايجاد خلاء شده و فشار منفي حاصل و نيز فشار اتمسفر بر سطح روغن در مخزن سبب جريان روغن از مخزن به بيرون مي شود . عمل مكش روغن از طريق دريچه ورودي به اجراء در آمده و پس از عبور از محيط هر چرخ دنده ما بين فضاي بين هر دندانه ها و پوسته مستقر مي گردد . بدين ترتيب روغن با فشار از دريچه خروجي جريان پيدا مي يابد .
مجدداً دنده ها در گير شده و روغن را از خانه هاي چرخ دنده جابجا مي كنند . دنده هاي در گير مانع جريان روغن از محفظه پر فشار به طرف محفظه مكش مي گردند . دنده ها قبل از خالي شدن كامل خانه ها ، راه آنها را مي بندند . بدين ترتيب فشار زيادي در خانه ها ايجاد مي شود كه موجب شدت و ضربان كار مي گردد . فضاي آزاد ما بين سر دنده ها و پوسته بايد در حداقل ممكن باشد . دقت در ساخت و پرداخت صحيح دندانه موجب آب بندي مطلوب پمپ شده و از بازگشت روغن به دريچه ورودي جلوگيري مي كند . چنانچه روغن حاوي ذرات خارجي باشد موجب وقوع خوردگي در چرخ دنده ها و پوسته شده و در نتيجه راندمان پمپ كاهش مي يابد . عمل تصفيه روغن از اهميت بسيار زيادي برخوردار است و با به حداقل رسانيدن مقدار ذرات خارجي در مدار هيدروليكي مي توان طول عمر دستگاه هيدروليكي را افزايش داد . پمپ هاي استاندارد دنده اي براي كار در فشارهاي بيش از 80 bar و فشار ماكزيمم در حدود 100-120bar مورد استفاده قرار مي گيرند .
نموه ديگري از پمپ هاي چرخ دنده اي نوع دندانه داخلي آن است . اين قبيل پمپ ها تا فشار 100 bar را به سهولت تامين مي كنند . فضاي باز ما بين دو چرخ دنده داخلي و خارجي (حد فاصل دريچه هاي ورودي و خروجي) توسط زائده اي ثابت مطابق شكل آب بندي مي شود تا فشار مورد نظر تامين گردد . مكش روغن از طريق دريچه ورودي به مرحله اجراء در آمده و پس از عبور از فضاي بين چرخ دنده ها از دريچه خروجي جريان مي يابد .
ب) پمپ هاي چرخ دنده اي حلزوني
در شكل (3 )نمونه اي از يك پمپ چرخ دنده مارپيچي (حلزوني) نشان داده شده است . پمپ هاي دنده اي مارپيچي داراي دو و يا همانگونه كه در شكل مشاده مي شود حاوي سه دنده مارپيچي (حلزوني ) مي باشند كه يكي از دنده ها چپ گرد و بقيه راست گرد هستند . با طراحي مناسب گام دندانه هاي حلزوني يكديگر و بدنه محفظه را پوشش مي دهند . دنده حلزون مركزي توسط يك محور به حركت در مي آيد و اين حركت دوراني را به ساير دنده هاي حلزوني منتقل مي كند . دو دنده حلزوني خارجي به همراه بدنه محفظه و دنده حلزون محرك مجموعاً محفظه اي بسته اي را تشكيل مي دهند . محفظه مزبور به طور پيوسته در جهت محوري از طرف مكش به طرف دريچه پر فشار انتقال مي يابد .
نتيجه اين دوران ايجاد جرياني يكنواخت و بدون سر و صدا در پمپ مي باشد . بدين ترتيب پمپ هاي دنده حلزوني در مواردي كه ايجاد حركت يكنواخت توسط ساير پمپ ها در اثر وجود ضربه توليد اشكال مي نمايند بكار مي روند .
ج ) پمپ هاي پره اي
اصول كار پمپ هاي پره اي در اصل شبيه پمپ هاي دنده اي است با اين تفاوت كه در اين پمپ ها ، علاوه بر فشار هيدروليكي ، نيروي گريز از مركز نيز بكار گرفته مي شود . اساس كار اين پمپ ها بر اساس ازدياد حجم خالي براي ايجاد خلاء جزئي استوار گرديده است .
نمونه اي از يك پمپ پره اي ساده در شكل نشان داده شده است . اين پمپ متشكل از روتوري كه در محفظه جاي گرفته و دور تا دور آن پره هايي در شيار هاي شعايي مستقر مي شوند . نيروي گريز از مركز و فشار سيستم موجب كشش پره ها به طرف خارج مي گرد و لبه ههاي خارجي پره ها در تماس با سطح دروني در حلقه محفظه به حالت سكون در مي آيند . اين قبيل پمپ ها در اثر نوسانات فشار روغن ما بين دريچه هاي ورودي و خروجي به سرعت نا متعادل مي شوند .
به منظور كاهش اين قبيل نوسانات كه مي تواند استهلاك زود رس پمپ را به همراه داشته باشد از پمپ پره اي شكل (5 ) استفاده مي شود . نمونه ديگري از يك پمپ پره اي در شكل شش نشان داده شده است . نمونه مذكور داراي حلقه ثابتي درون محفظه مي باشد كه به استاتور معروف است . در اينجا ، استاتور خارج از مركز را مي توان بكمك يك فنر در وضعيتي قرار داد تا بيشترين فشار را در سيستم هيدروليكي تأ مين نمايد .به هنگام تأمين فشار مورد نياز ، مابين روتور و استاتور ، در اثر غلبه فشار بر فنر ، استاتور به تدريج از حالت خروج از مركز بيرون آمده و در مركز پوسته مستقر مي شود . هنگامي كه فشار مجدداً كاهش مي يابد ، فشار فنر موجب بازگشت استاتور به موقعيت خارج از مركز شده و فشار روغن افزايش مي يابد . با تنظيم فنر مي توان نسبت به تأمين فشار مورد نظر اقدام نمود .
د) پمپ هاي پيستوني
پمپ هاي پيستوني به دو نوع شعاعي و محوري تقسيم مي شوند . هر دو نوع پمپ مذكور متشكل از تعدادي سيلندر كوچك و پيستونهاي رفت و برگشتي بوده كه با فشار يك بادامك خروج از مركز عمل مي كنند .ورود و خروج روغن در هر پيستون از طريق دوران دريچه اي چرخشي تأمين مي شود ، به نحوي كه هر پيستون به نوبت در زمان پائين آمده در برابر دريچه ورودي قرار گرفته و عمل مكش انجام مي پذيرد .به هنگام بالا رفتن پيستون ، اين روغن از طريق دريچه خروجي مستقر در برابر هر پيستون ، جاري مي شود . پمپ هاي پيستوني معمولاً در محدوده فشارهاي بالا تا سرعت 3500 دور در دقيقه كاربرد و راندمان مطلوبي دارند .
در نمونه اي از يك پمپ پيستوني محوري با صفحه مايل و جابجايي ثابت و در نمونه اي از يك پمپ پيستوني محوري با صفحه مايل و جابه جايي متغير مشاهده مي شود . در اين نوع پمپ ها ، يك صفحه نگهدارنده موجب حركت پيستون مي گردد . پيستونها بر روي يك استوانه چرخشي متصل به محور محرك واقع شده اند . در اينجا ، يك سيلندر راهنما ، كنترل زاويه صفحه بادامك را بكمك يك فنر بر عهده دارد . هنگامي كه روغن تحت فشار وارد اين سيلندر مي شود ، زاويه صفحه بادامكي كاهش يافته و بازده پمپ سير نزولي را طي خواهد كرد .
به منظور حفاظت از اجزاءداخلي پمپ ها از فيلترهاي خاصي كه قادر به جذب ذرات خارجي مي باشند استفاده مي شود . اين فيلترها در انتهاي لوله مكش در مخزن روغن تعبيه مي شوند . نكته قابل توجه اين است كه استفاده از فيلترهاي بسيار فشرده در مسير حركت روغن موجب كند شدن جريان روغن شده و روغن بعلت مقاومت فيلتر در مقابل جريان سيال نمي تواند بسادگي به درون پمپ هدايت شود و در نتيجه پمپ با سر وصدايي زياد و راندمان كم بكار خود ادامه مي دهد . به عنوان يك قائده كلي ، فيلترهاي مكش روغن مي بايست بتوانند ذرات ريز به ابعاد 125 ميكرون را جذب نمايند و فيلترهاي ريزتر در خط برگشت روغن تعبيه مي شوند . هر ميكرون برابر است با 0.001 ميلي متر (1mm) يا 0.0004 اينچ . در واقع ، هدايت روغن به درون پمپ توسط فشار اتمسفر انجام مي شود . اين ارتفاع ناشي از فشار در شكل (10) با حرف H نشان داده شده است .
قطر لوله مي بايست بنحوي محاسبه شود كه سرعت روغن در دريچه هاي ورودي مابين 0.6 و 1.2 M/S باشد . معمولاً در پمپ هاي هيدروليكي ، قطر لوله ورودي بزرگتر از قطر لوله خروجي است .
-پرسهاي دستي :
الف – پرس اهرمي :
اين نوع پرس براي بريدن و سوراخكاري و فرمكاري هاي كوچك روي اوراق نازك فلزي بكار مي رود . بدنه آن تقريباً شبيه قيچي اهرمي است كه بجاي تيغه ثابت (تيغه تحتاني) قالب يا ماتريس و در مكان تيغه متحرك (تيغه فوقاني) بسته مي شود . نيوس اين پرسها بر حسب نوع اهرم بندي و طول اهرم دسته آنها متغير است . از اين نوع پرس در برشكاري گوشه هاي كار و ساير موارد مشابه آن نيز مي توان استفاده كرد .
ب- پرس پيچي :
اين نوع پرس بوسيله بالا و پايين رفتن يك پيچ دنده ذوزنقه كارمي كند . سر پرس با گرداندن دسته فلكه متصل به پيچ ذوزنقه حركت عمودي نموده بالا و پايين مي رود . پرس مزبور براي بريدن ورقه هاي نازك فلزي , جرم, مقوا و غيره مورد استفاده قرار مي گيرد .
2- پرسهاي مكانيكي :
الف – پرسهاي پيچي اصطكاكي :
اين پرس مجهز به دو چرخ طيار اصطكاكي بوده كه محور آنها بوسيله يك الكترو موتور دوران مي كند . با گردش چرخ طرف چپ فلكه متصل به پيچ به حركت در آمده و پيچ همراه با سر پرس پايين مي آيد و در تماس چرخ طرف راست با چرخ فلكه عمل برگشت انجام مي شود .چرخهاي طرفين داراي يك حركت انتقالي جزئي در جهت افقي هستند هنگام پايين رفتن پيچ هر قدر كه چرخ از مركز چرخ سمت چپ دورتر مي شود سرعت زياد تر شده و باين ترتيب سر پرس به طور ضربه اي با قالب زير برخورد مي كند . در موقع برگشت كه چرخ فلكه يا چرخ سمت راست اصطكاك دارد هر قدر به مركز چرخ نزديك تر گردد سرعت آن كمتر مي شود بالا و پائين رفتن سر پرسي از طريق حركت افقي چرخهاي محرك و بوسيله يك سيستم اهرم بندي صورت مي گيرد , اين عمل در پرسهاي كوچك با فرمان دستي و در پرسهاي بزرگ به طور اتوماتيك انجام مي شود .
ب- پرس لنگي يا ضربه اي :
اين نوع پرس از معمولي ترين پرسها است كه در برشكاري , سوراخكاري و فرمكاري هاي كم عمق بكار مي رود ,حركت از يك الكترو موتور و يك چرخ تسمه واسطه به چرخ طيار و محور لنگ منتقل شده , شاتون و ضربه زن را به حركت در مي آورد . ماشين مزبور داراي يك ميز قابل تنظيم بوده و از طريق پيچهاي قطوري كه زير آن قرار گرفته مي تواند روي ريلهاي عمودي بالا و پايين رود . همچنين كورس سر پرس يا ضربه زن نيز مي تواند در هر پرس به كمك مكانيزم هاي خاصي كم و زياد گردد .پرسهاي لنگ به فرمهاي مختلف ساخته مي شوند . چرخ طيار و محور از راست به چپ در بالاي بدنه قرار دارند تناز پرسهاي لنگي ثابت بوده و متناسب با اندازه چرخ طيار و مقاومت برشي فلزي ميل لنگ آنها مي باشد .
3-پرسهاي پنوماتيكي :
اين نوع پرسها كه داراي يك سيلندر پيستون پنوماتيكي هستند غالباً در ابعاد ساخته شده و براي كارهاي (سوراخكاري و فرمكاري روي اوراق نازك و همچنين جا زدن بوشها و غيره) از آنها استفاده مي شود .
4- پرسهاي هيدروليكي :
پرسهاي هيدروليكي كه بوسيله روغن تحت فشاركار مي كنند داراي يك سيلندر دوكاره هستند كه ميله پيستون و ضربه زن آن به طور يك پارچه ساخته مي شود با ارسال روغن پر فشار (توسط پمپ) به هر يك از مجراهاي طرفين سيلندر مزكور ضربه زدن شروع به جركت نموده بالا و پايين مي رود.
تناژ اين پرسها بين 50 تا بيش از 60000 تن متغير است ضمناً پرسهاي مزبور قادرند تناژ كامل خود را در هر وضعيتي از حركت بر روس قالبه دو قطعه كار اعمال نمايند . همچنين طول حركت ضربه زن آنها تا هر نقطه اي از مسير پيستون قابل تنظيم است و با تغيير دادن فشار روغن تناژ آنها مي تواند كم و زياد گردد پرسهاي مزبور مناسبترين وسيله اي براي فرمكاري بوده و امروزه قويترين پرسهائيكه ساخته مي شود از نوع هيدروليكي هستند .
پرسهاي مكانيكي و طبقه بندي آنها
1-برحسب تعداد ضربه زنها :
پرس يك ضربه يا يك عمل : پرسر يك ضربه با يك كشوئي مي تواند بوسيله يك يا چند شاتون حركت كرده روي پايه هاي مختلفي سوار شود. با كمك يك وسيله فشاري كه در زير صفحه پرسي نصب مي شود , مي توان اين پرس ها را در حالت (دو ضربه در جهت پايين ) بكار برد .
پرسي دو عمل : مانند داراي دو كشوئي با فرمان مستقل است كشويي يا ضربه زن خارجي (دو ضربه از طرف بالا ) كه روي ريلهاي بدنه هدايت مي شود داراي يك نقشي كمكي است (گرفتن ورق بريدن و غيره), در حاليكه كشوئي مركزي موسوم به غواصي كه در داخل كشوئي خارجي جابجا مي شود عمليات اصلي پرسكاري را انجام مي دهد .
پرس دو عمل بوسيله چرخهاي دنده اي , بازوهاي مفصلي يا لنگرها كه كشويي خارجي را در تمام مدت كار كردن غواص ثابت نگه مي دارند فرمان داده مي شود .