مقاله بررسی پیشگیری كننده های تزریقی حاملگی جمعیت و تنظیم خانواده
دسته بندي :
علوم پزشکی »
پزشکی
مقاله بررسي پيشگيري كننده هاي تزريقي حاملگي جمعيت و تنظيم خانواده در 23 صفحه ورد قابل ويرايش
فهرست
عنوان
مقدمه
تزريقي هاي تركيبي
روشهاي تزريقي طولاني اثر
DMPA
محل و زمان تزريق
مقدار تزريق
مكانيسم عمل
ميزان اثربخشي
شروع تزريق
زمان شروع DMPA در قاعدگي
مادران غير شيرده
مادران شيرده
مزايا
اثرات جانبي
موارد منع مصرف
بازگشت باروري
علائم مصرف بيش از حد
DMPA و ريسك STI
داروها و DMPA
نكات روشهاي تزريقي
ليونل
مكانيسم عمل
اثرات جانبي
قاعدگي و ليونل
منع مصرف
NET-EN
احتمال بارداري
تفاوت با DMPA
چكيده
روشهاي تزريقي يكي از روشهاي پيشگيري از حاملگي است كه موقت وطولاني اثر است و بطور منظم بصورت عضلاني تزريق مي گردد كه اثربخشي آن حدود 100 درصد است كه DMPA و NET-EN و ليونل از پرمصرف ترين روشها هستند.
كه اين روشها با جلوگيري از تخمك گذاري و نامساعد كردن مخاط رحم عمل مي كنند و بهترين زمان تزريق آن 5 روز اول قاعدگي است. از عوارض آن تغييرات قاعدگي، افزايش وزن، سردرد، افسردگي و ديگر موارد را ميتوان نام برد و بطور كلي افرادي كه خونريزي واژينال بدون علت مشخص دارند و يا براي سرطان سينه و سرويكس و رحم دارو دريافت مي كنند و يا سابقه آن را دارند نبايد از اين روشها استفاده كنند اين روشها از STI (بيماري منتقله از راه جنسي) جلوگيري نمي كنند.
حاملگي بطور معمول بين 18-12 ماه بعد از قطع DMPA اتفاق خواهد افتاد.
مقدمه :
در حدود 37 سال از كشف داروهاي ضدبارداري تزريقي مي گذرد و امروز حدود 150 كشور جهان به ميزان قابل توجهي از اين داروها استفاده مي كنن.(16)
حدود 5/1 ميليون نفر در چين و آمريكاي لاتين تزريق ماهانه هورمون را به عنوان روش پيشگيري از حاملگي انتخاب نموده اند (17)
داروهاي تزريقي كه بيشتر در جهان مورد استفاده اند شامل موارد زير است:
· DMPA
· ليونل
· NET-EN
DMPA با نام تجاري دپو- پروورا Noristerateپيشتاز همه اين روشهاي طولاني اثر تزريقي مي باشد. (17)
DMPA در بيش از 90 كشور و NET-EN در بيش از 40 كشور دنيا به عنوان روشهاي پيشگيري از حاملگي تائيد شده اند.(17)
علاوه بر اين روش هاي تركيبي و كوتاه اثر ديگري نيز وجود دارد كه به طور خلاصه از آنها سخن به ميان خواهد رفت.
شروع تزريق:
در حدود 3 روز ابتدايي پريود براي ايجاد اثر كنتراسپيتوفوري مي باشد و در صورتي كه DMPA در زمان ديگري از سيكل تزريق گردد بهتر است براي 7 روز از اشكال ديگر پيشگيري از بارداري استفاده شود (12)
زمان شروع DMPA در قاعدگي :
اولين تزريق در يكي از 5 روز اول قاعدگي است و تا يك هفته نيز از يك روش كمكي مثل كاندوم استفاده ميشود. (15)
مادران غير شيرده :
1- پس از زايمان : اولين تزريق DMPA بلافاصله پس از زايمان و تا 3 هفته پس از آن امكان پذير بوده و نيازي به برگشت قاعدگي نيست.
2- پس از سقط : استفاده از آن تا 5 روز بعد از سقط 3 ماهه اول يا دوم امكان پذير است تزريق DMPA پس از اين فاصله زماني (5 روز) منوط به دريافت پاسخ منفي تست بارداري B-HCG از آزمايشگاه و رعايت ساير شرايط خواهد بود.
مادران شيرده
1- درصورت قاعده شدن : مشابه مورد اول مي باشد.
2- در صورت قاعده نشدن و تغذيه انحصاري شيرخوار با شير مادر مصرف DMPA بايد 6 هفته بعد از زايمان شروع شود.
3- به دنبال قطع يك روش: اگر فرد در 5 روز اول قاعدگي مراجعه كند ميتوان بلافاصله آنرا شروع كرد، در غير اينصورت تا فرا رسيدن دوره قاعدگي بعدي براي تزريق ، از كاندوم استفاده شود.(15)
بازگشت باروري:
60% زنان در طي 12 ماه بعد از قطع دارو باردار شده اند، 90 درصد در طي 2 سال باردار شده اند.
اين تأثيرات روي تخمدان ها و رحم بازگشت پذيرند و سيكل هاي منظم قاعدگي 10-3 ماه بعد از آخرين تزريق بر مي گردند. حاملگي به طور معمول بين 18-12 ماه بعد از قطعDMPA اتفاق خواهد افتاد. (9)
علايم OVER DOSE:
تهوع، قاعدگي، خونريزي از واژن ، استفراغ
اين اثرات جانبي ممكن است در طول درمان با تعديل بدنتان با دارو گم شوند اما از علائم ديگر ميتوان به موارد زير اشاره كرد:
درد شكم، بزرگ شدن شكم، غايب شدن يا از دست رفتن دوره هاي قاعدگي ، آكنه ، راش هاي آلرژيكي ، برشته شدن، كاهش ميل جنسي، افسردگي، ريزش مو، نازك شدن مو، سردرد، افزايش مقدار خونريزي قاعدگي، يا خونريزي معمولي كه زودتر اتفاق مي افتد، كمبود يا از دست داد نيرو، عصبانيت، واكنش سريع و بيش از اندازه هيجاني ، تغييرات سريع خلق، توقف خونريزي قاعدگي بيش از 7 ماه، عفونت و تغييرات وزن (13)
DMPA و ريسك STI:
اين روشن است كه وسايل پيشگيري از بارداري هورموني نمي تواند در برابر STI (شامل سوزاك، كلاميديا، هر پس ناحيه تناسلي، زگيل تناسلي، سفليس، هپاتيت و HIV) حفاظتي فراهم كند(9)
فراهم كنندگان بايد زنان را براي كاهش خطر انتقال STI به استفاده از كاندوم تشويق كنند (10)
داروها و DMPA:
- داروهاي مهيج آنزيم هاي كبدي مثل ريفامپين همراه با DMPA نياز است كه 2-4 هفته زودتر داده شوند.
- آمينوگلوتاميك (سيتادرين) : اين داروها ممكن است تأثير پيشگيري كننده را كاهش مي دهد.
- كرباما زپين (تگرتول ) يا فنوباربيتال (لومينال) يا فني توئين ( ديلانتين): اين داروها ممكن است برداشت DMAP و استرايول از بدن افزايش دهند و به يك كاهش در توانايي براي حفاظت در برابر حاملگي منتج شود.
- ديگر مشكلات دارويي :
· تغييرات غير نرمال در قاعدگي يا خونريزي رحم
· لخته هاي خوني ( يا سابقه آن) يا بيماري كيسه صفرا و سنگ هاي صفراوي ( يا سابقه آن)
· مشكلات قلبي يا گردش خون
· كلسترول بالاي خون
· فشار بالا
· بيماري هاي كبد (يا سابقه آن)
· مشكلات ذهني (13)
نكاتي در مورد روشهاي تزريقي:
سرطان : وسايل پيشگيري از بارداري ممكن است برخي سرطان ها را بدتر نمايد ، خصوصاً اگر سرطان سينه يا سرويكس يا رحم در حال حاضر موجود باشد. استفاده از تزريقي هاي ماهيانه توصيه نمي شود. البته در صورت داشتن بيماري سينه پيشگيري كننده هاي هورموني تركيبي تزريقي هنوز ممكن است انتخاب خوبي باشد اما تست بيشتري ممكن است نياز باشد.
ديابت مليتوس (ديابت شيرين): استفاده از پيشگيري كننده هاي تركيبي ممكن است باعث يك افزايش معمولاً كم درقند بدن شود و معمولاً بر ميزان داروي ديابت تأثيري ندارد.
سردردهاي ميگرني: جلوگيري كننده هاي تركيبي ممكن است به علت انسداد مايع، باعث بدتر شدن اين شرايط شود. هر چند برخي از مردم وقتي از اين روشها استفاده مي كنند ممكن است سردردهاي ميگرني كمتري داشته باشند(13)
ليونل
روش هورموني زنان و بسيار موثري است كه محتوي دو هورمون استروژن و پروژسترون مي باشد .